Oedeemtherapie is een specialisatie binnen de fysiotherapie die zich richt op het behandelen van zichtbaar en onzichtbaar oedeem. Dit oedeem (vocht) ontstaat vaak door het niet goed functioneren van het lymfestelsel, een vaak voorkomende oorzaak is het verwijderen van lymfeklieren bij een operatie (bv. bij borstkanker). Hierdoor is het evenwicht tussen aan- en afvoer van oedeem verstoord en blijft er oedeem achter in het weefsel. Dit leidt tot zwelling, een moe en zwaar gevoel en soms pijn in het betreffende lichaamsdeel.
Oedeemtherapie richt zich op de afvoer van vocht uit het lichaam.

Welke vormen van oedeem bestaan er:
Er bestaan verschillende vormen van oedeem, deze zijn afhankelijk voor de oorzaak.

  • Primair lymfoedeem: dan is er sprake van een aangeboren afwijking van het lymfstelsel.
  • Secundaire lymfoedeem: is het gevolg van een andere aandoening, komt relatief vaak voor na een behandeling van kanker.
  • Veneus oedeem: wordt meestal veroorzaakt doordat de vaatwanden zwakker worden. Dit komt vaak voor in de benen.
  • Lipoedeem: grote hoeveelheden ongelijkmatig verdeeld vet onder de huid, van de benen. Kenmerkend is dat de voeten dun zijn en het doet zich voor aan beide zijden. Minder vaak zie je het in de armen.

Welke behandelingen:
Het beste resultaat, om de klachten zo snel mogelijk te verminderen, is over het algemeen wanneer iemand vroegtijdig begint met oedeemtherapie.
Afhankelijk van de klachten zijn er verschillende behandelmethoden binnen de oedeemtherapie.

  • Manuele lymfedrainage:
    Dit is een specifieke massagetechniek die zich richt op stimulering en afvoer van lymfeoedeem. Door deze massagetechnieken kan het oedeem verplaatst worden naar gebieden in het lichaam waar het lymfesysteem nog intact is, zodat het daar vandaan afgevoerd kan worden. Ook zijn er specifieke handgrepen om fibrotische (bindweefselvorming) verhardingen in het weefsel los te maken.
  • Compressietherapie:
    Door het gebruik van zwachtels wordt van buitenaf een continue druk aangebracht. Hierdoor wordt de afvoer van het oedeem ondersteunt en de omvang van het ledemaat verminderd. Als de omvang van het ledemaat stabiel is kan een therapeutisch elastische kous worden aangemeten.
  • Oefentherapie:
    Een belangrijk onderdeel van de afvoer van oedeem is de “spierpomp”. Bij het aanspannen van de spieren (vooral in de benen) worden de aders en lymfebanen even dicht gedrukt, waardoor het bloed en oedeem omhooggestuwd wordt. Door de kleppen in de aders en lymfebanen kan het bloed en oedeem alleen maar naar boven gaan wat een gunstig effect heeft op oedeemvermindering.

Ook voorlichting, adviezen en ademhalingstechnieken maken onderdeel uit van de behandeling.

Wat we vooral met de behandelingen willen bereiken is zelfmanagement. Een juiste omgang met oedeem is bepalend voor het beloop ervan. De patiënt speelt daarom een essentiële rol in de behandeling. We leren u om te gaan met de aandoening, hierdoor bent u minder afhankelijk van de oedeemtherapeut en heeft u zelf dus meer controle over uw klachten.

Effecten van oedeemtherapie:

  • Vermindering van de omvang van oedeem.
  • Pijnvermindering door spanningsafname van oedeem.
  • Afname van de infectiekans.

Voor wie is het geschikt:
Oedeemtherapie is toepasbaar bij zeer veel klachten, vaak in combinatie met andere therapieën. Een aantal veel voorkomende indicaties zijn:

  • zwellingen (oedeem na ongeval of operatie)
  • verschillende vormen van kanker
  • oedeem aan ledematen, maar ook in het gezicht, buik of rug
  • bloedcirculatiestoornissen
  • bloeduitstortingen
  • huidproblemen (bv. littekens)

Wie geeft het:
Binnen onze praktijk wordt de oedeemtherapie gegeven door Mirella de Zeeuw, zij heeft de specifieke kennis via haar opleiding tot oedeemtherapeut opgedaan.